Gülşah Uxun’la sınırları zorlamak

Makyaj sanatçısı Gülşah Uxun, makyaj ile illüs­trasy­on arasın­da­ki çizgi­leri zor­layan­lar­dan. Sadece moda sek­töründe sette göz doldu­ran işler yap­mak­la kalmıy­or, uzman­laştığı sıra dışı teatral makyaj teknikleriyle ileride bir gün fan­tastik film endüstrisinin Türkiye’de gelişimine de katkı­da bulun­mak istiy­or.

1992 doğum­lu Gülşah Uxun, lisede tek­stil, üniver­sit­ede ise moda tasarımı okuduk­tan son­ra res­im eğiti­mi almış. Fark­lı kurum­sal fir­malar­da stilistliğin ardın­dan, işinin onu beslemediği­ni düşünerek fark­lı bir atılım­da bulu­nan Gülşah, haf­ta içi tam zaman­lı bir işte hay­atımı kazanırken bir yan­dan da haf­ta son­larını makyaj ser­ti­fikası almaya adamış. Tam piştiği­ni düşündüğü nok­ta­da ise set ortamı ile res­im geçmişi­ni bir­leştir­erek makyaj yap­maya başlamış. Vücut boya­ma sanatı (body­paint) yeteneğinin ortaya çıkış öyküsü kısaca böyle. Gerisi­ni ondan dinleye­lim:

Eğitim yıl­larınız­dan beraberinizde getirdiğiniz en önem­li şey nedir?
Kesin­lik­le birik­tirdiğim değer­li insan toplu­luğu. Üniver­site yıl­larımı hem okuyup hem çalışarak geçirmem, okul yıl­larımı iş hay­atı­na adapte ede­bilmemde büyük rol oynadı. Bu sayede çevre edin­mem, daha kolay iş sahası bula­bilmeme ve yap­tığım işleri ya da tasarım­ları alıcısı­na ulaştıra­bilmeme çok yardım­cı oldu diye­bilir­im.

Makyaj ile res­im sanatını bir­leştirme yol­cu­luğunuz nasıl başladı? Bu iki branş bir­birine ne kadar yakın?
Bu iki branş bir­birine iki kardeş kadar yakın aslın­da. Genel olarak düşünüldüğünde, makyaj için akla ilk gelen, insan­ları güzelleştirm­eye yöne­lik tekniklerdir; res­im içinse bu yağlıboya ve karakalem teknikleridir. Fakat ikisi­ni de bir­er sanat dalı olarak ele aldığımız­da res­imde kul­lanılan taban kağıt ya da tuval iken, makya­j­da bu taban insan derisi. Üzer­ine kul­landığınız malzeme makyaj malzeme­si, boya, kumaş parçaları, çiçek yaprak­ları, sim ya da kağıt parçası… Her şey ola­bilir.

Makya­ja ilgim yıl­lardır vardı. Çalıştığım dönemde kendi­mi teknik ve malzeme bil­gisi konu­ların­da geliştirdim. Fakat res­im geçmişim­den gelen bil­gi biriki­mi, makyaj sayesinde sergileye­bile­ceğim bir bütüne dönüştü. Böylece anato­mi, per­spek­tif, ışık-gölge, materyal ve kadraj gibi teknik bil­gi­leri vücut üzerinde resme dönüştürme fır­satı bul­dum.

Ken­di yüzünüz ve bedeniniz üzerinde sıra dışı makyaj uygu­la­maları yapıy­or­sunuz. Ade­ta Las Vegas tarzı eğlence şovların­dan veya Cadılar Bayra­mı’n­dan fır­lamış karak­ter­ler bun­lar. Türkiye için fazla alışıl­mamış değil mi? Bu alan­da sizin gibi baş­ka öncüler de var mı?
En başlar­da yap­tığım makya­jları sergilerken moral bozu­cu yorum­lar almak­la ilgili biraz kaygım vardı, fakat insan­lar beni inanıl­maz şaşırt­tı. Hiç tanı­madığım ya da ağzın­dan çıka­cak tek keli­menin dahi ben­im için öne­mi olan insan­lar öyle güzel yorum­lar yap­tı, öyle mut­lu eden övgüler aldım ki yap­tığım işe her kelimeyle daha da inandım. Gelenek­leri­ni yaşatan bir ülke olmamızın yanı sıra yeni­lik­lere kucak açan bir ülke olduğu­muz aşikar. Bu alan­da ben­im gibi çalış­maları olan makyaj sanatçıları var, fakat çalış­ma alanı konusun­da muta­bık olduğu­muzu düşün­müy­o­rum. Fakat ben­im­le aynı düşüncelere sahip sanatçılar­la ortak çalış­ma yap­mayı çok ister­im.

Türkiye piyasasın­da­ki hedefiniz?
Genel olarak sek­törde­ki işler kat­a­log, der­gi, düğün, look­book ya da inter­net çekim­leri etrafın­da yoğun­laşıy­or, ama hede­fler­im biraz daha fark­lı olduğu için bir yan­dan sek­tör­den uza­k­laş­mayıp öte yan­dan daha fark­lı makya­jlar geliştirm­eye çabalıy­o­rum. Gördüğüm kadarıy­la Türkiye’de makyaj piyasasın­da büyük bir açık var. Fan­tastik film sek­törü! Fan­tastik film kat­e­gorisinde bile olma­ması­na rağ­men, fark­lı makya­jlar barındır­ması adı­na örnek göstere­bile­ceğim tek film GORA. Şu an kil­itlendiğim en önem­li hedef ise yapım­cısın­dan kur­gu­cusuna, senar­istin­den yönet­me­nine Türkiye’de fan­tastik film gir­işi­minde bulun­abile­cek insan­lara ses­i­mi duyur­mak. Sahne makya­jı konusun­da maale­sef korku film­lerinden ileri gidemiy­oruz, doğru insan­lar­la doğru bağlan­tı kura­bilirsem bu basamağı daha yük­seğe taşıya­bile­ceğimize ve Türkiye film sek­törü için büyük bir gelişim ola­cağı­na inanıy­o­rum.

Gülşah Uzun, “Henüz gideme­sem de favori etkin­liğim kesin­lik­le, Los Ange­les’­ta Hol­ly­wood film­ler­ine makyöz yetiştiren Cin­e­ma Make­up School’un düzen­lediği makyaj sergi­leri. Araların­da olmak, onlar­la çalış­ma fır­satı yakalaya­bilmek muhteşem olur­du.” diy­or

Makyaj tutkun­ları ve pro­fesy­onel makyaj sanatçılarının kaçır­ma­ması gereken büyük buluş­malar hangi­leri?
Önce­lik­le ken­di alanım­la ilgili olarak, daha fark­lı tasarım­lar görmek isteyen makyaj tutkun­ları­na glob­al olarak öner­im, Face Off All Stars ve RuPaul’s Drag Race tele­vizy­on ser­i­leri­ni izlemeleri. Müthiş sanatçılar, müthiş tasarım­lar ve müthiş makya­jlar­la bir­leşen enfes bir görsel şov olduğunu söyleye­bilir­im. Bunun dışın­da fes­ti­val olarak Coachel­la son dönem­lerde makyaj tutkun­larının kendi­leri­ni dilediği gibi ifade ede­bildiği ve sanat­larını eğlenceli bir şek­ilde sergileye­bildiği bir sah­n­eye dönüştü. Türkiye’de düzen­le­nen müzik fes­ti­val­lerinin orga­ni­za­tör­lerinin de gele­cek­te­ki fes­ti­valler için bu gibi adım­lar atmalarının, eğlenceli ve ren­kli görün­tüler getire­ceğine emi­nim. Henüz gideme­sem de favori etkin­liğim kesin­lik­le, Los Ange­les’­ta Hol­ly­wood film­ler­ine makyöz yetiştiren Cin­e­ma Make­up School’un düzen­lediği makyaj sergi­leri. Araların­da olmak, onlar­la çalış­ma fır­satı yakalaya­bilmek muhteşem olur­du. Türkiye’de ise makyaj yarış­ması olarak NYX’in bu sene ikin­cisi­ni düzen­lediği ve her yıl düzen­lenecek olan NYX Cos­met­ics Face Awards etkin­liğinin kaçırıl­ma­masını öner­ir­im. Bunun dışın­da daha gün­lük ve güzel­lik önce­lik­li makyaj yarış­maları dönem dönem yapılıy­or. Bun­lar­dan hab­er­dar olmak için Türkiye’nin önde gelen isim­leri­ni (Melis İlkkılıç, Gülüm Erz­in­can, Alp Kava­soğlu, Fezi Altun, Hamiyet Akpı­nar, Erkan Uluç) sosyal medyadan takip etm­enizi öner­ir­im. Yarış­maları bu isim­ler yap­masa bile duyu­rul­masın­da büyük rol oynuy­or­lar.

Unspo­ken Mag­a­zin moda çeki­min­den karel­er.

“Oyna­mayı” sevdiğiniz özel malzemel­er / ren­kler nel­er?
Oyna­mayı sevdiğim çok fazla malzeme var aslın­da ama önce­lik­li olan­lar:
♦ Işık gölge illüzy­onunu ve anato­mi yapısını deforme etmeyi çok sevdiğim için, Işık & Gölge (High­light & Con­tour) paleti
♦ İki­nc­isi lik­it rujlar. Allık, ruj ya da göz farı olarak kul­lanıla­bilen çok fonksiy­on­lu bir malzeme. İsteğe göre pudra uygu­lanıp mat­laştırıla­bilen ya da gloss uygu­lanıp par­latıla­bilen bir yapıya sahip olması, geniş bir kul­lanım alanı sağlıy­or.
♦ Holo­grafik ren­klere özel bir ilgim var, bu yüz­den sim (glit­ter) ve türe­vi jelatin görünüm­lü malzemel­er­le oyna­mayı da çok seviy­o­rum.
♦ Bir de makyaj malzeme­si olarak, oyun hamu­ru gibi şekil­lendirilebilen bir kil olan SFX var.

Mer­cedes Benz Fash­ion Week Deniz Berdan back­stage. Defile önce­si Gülşah Uxun son rötuşları tamam­lıy­or.
Pro­fesy­onel moda dünyası için de çalışıy­or­sunuz. Son olarak Mer­cedes Benz Fash­ion Week Istan­bul 2017’de Deniz Berdan’ın şovu­nun mut­fağın­day­dınız. Sahne gerisin­de­ki ortamı ve hızı biraz anlatır mısınız?
DB Berdan defilesinde makyaj yap­mak kesin­lik­le çok eğlenceliy­di. Arka arkaya birkaç tasarım­cının defile­si olması dolayısıy­la back­stage zamanımız çok kısıtlı. “Wifi Queen” temalı defile için bana ver­ilen makyaj brief’­ler­ine bakarak defile önce­si bir haf­ta boyun­ca ken­di yüzümde den­emel­er yap­tım. Birkaç teknik den­eme sonu­cu, negatif sten­cil tekniğiyle 2,5 saat süren makyaj süresi­ni 40 dakikaya kadar indi­re­bilme şan­sı yakaladım. Bir yan­dan manken­lerin koşuş­tur­ması ‑ki defile boyun­ca 3 veya bel­ki 4 fark­lı kıyafet değiştiriy­or­lar, bir yan­dan saççıların ve makyö­z­lerin inanıl­maz hızı, diğer yan­dan back­stage kareleri yakala­maya çalışan fotoğrafçılar, blog­ger’lar ve sosyal medya uzman­ları. Hızlı, kal­a­balık, telaşlı ama bir o kadar eğlenceli ve key­i­fli bir ambiyans yaşanıy­or back­stage’de. Geriye dönüp back­stage fotoğrafları­na bak­tığım­da hâlâ aynı heye­canı yaşadığımı içten söyleye­biliy­o­rum.

Pres­sure Paris-Emre­can San­dal çeki­min­den eğlenceli karel­er

Son zaman­lar­da en zevk aldığınız pro­fesy­onel çekim hangisiy­di? Neden?
Pres­sure Paris için Emre­can San­dal’la yap­tığımız çekim ben­im için çok zevk­liy­di. Emre­can ben­im­le çalışırken brief ver­mek yer­ine kıyafet­leri gös­terip makyaj kıs­mını tama­men bana bırakıy­or. O güveni his­set­mek ayrı güzel, makyaj sınır­larını ben­im çize­bilme rahatlığım ayrı güzel.

Her kadının kulağı­na küpe ola­cak bir makyaj “numaranız” var mı?
Sosyal medya elim­izin altın­da olduğu için artık herkes bütün teknikleri çok kolay bir şek­ilde öğrenebiliy­or. Ama teknik değil de “numara” olarak nite­lendi­re­bile­ceğim ufak birkaç makyaj uygu­la­mam var. “Nazo­labiyal oluk” olarak adlandırılan burun-ağız çizgisi ve çevresin­de­ki sivil­cel­er­den çok fazla şikayet duyuy­o­rum müş­ter­i­ler­im­den. Fondöten­le kap­atıl­sa bile yük­sek­liği oldğu için yine de rahat­sız edi­ci bir görünüm kal­a­biliy­or. Bunu egale etmek için, fondöten son­rası kahv­eren­gi göz kalemiyle nok­ta koyup pudray­la hafifçe üzerinden geçtiğinizde küçük ve sem­patik bir bene sahip olarak Yeşilçam karak­ter­ine dönüşe­bil­m­eniz mümkün.

Makyaj idol­ünüz kim?
İdolüm kesin­lik­le Kat Von D. Ken­disi dövme sanatçısı olarak tanın­mış ve son­rasın­da makyaj piyasası­na gir­iş yap­mış. Sanırım karak­ter ve görünüm olarak da kendime yakın buluy­o­rum. Fakat Ida Eli­na, Isamaya Ffrench, Pat McGrath, Alex Box, Jor­dan Hanz gibi hari­ka işlere imza atmış insan­ları da ekleme­den geçe­mem.

Her tasarım­cının ken­di­ni tazele­m­eye ihtiy­acı vardır. Sizi bu anlam­da besleyen ve kaçır­madığınız kültürel event’ler var mı?
Açık Stüdyo Gün­leri (Open Stu­dio Days) etkin­liği­ni yakın­dan takip ediy­o­rum. Res­im, heykel, seramik, fotoğraf, ensta­lasy­on, video ve per­for­mans gibi fark­lı dal­lar­la uğraşan, fakat ser­gi salonu tut­madan ken­di atö­lye ve evleri­ni ser­gi alanı­na çeviren, bir­birinden fark­lı, adını duyur­muş ya da duyur­maya çalışan sanatçıların buluş­tuğu ortak bir plat­form. Belir­li bir rota üzerinde ev ve atö­lyeleri tek tek ziyaret ederek sanatçıların işleri­ni göre­biliy­or­sunuz. Sanat ve sanat dal­ların­dan beslendiğim­den, ben­im için önem arz eden bir etkin­lik. Bunun dışın­da özel­lik­le kostüm ve makya­jı­na dikkat ederek vizy­on film­leri­ni de takip ediy­o­rum.

Bu aralar en çok din­lediğiniz müzik­ler nel­er?
Müzik konusun­da yeni­likçi isim­leri takip etsem de “old school” bir yapıya sahibim, anlık hissiy­atı­ma göre her tür­den müz­iği din­ler­im fakat bu aralar ağır­lık hard rock üzerinde sanırım. Jet, Fleet­wood Mac, Queen, Stone Sour, AC/DC, Audioslave, Deep Pur­ple, Lynyrd Skynyrd Whites­nake, Led Zep­pelin gibi gru­plar sadece bu aralar değil, her zaman ben­im için önce­lik­li olan­lardır.

Son olarak NYX Cos­met­ics Face Award­s’a katıldınız. Nasıl bir etkin­lik? Rakipler nasıl? Kazanacak mısınız, ne der­siniz?
Yarış­ma gibi görmediği­mi en baş­ta belir­te­bilir­im, gün­lük hay­atım­da yap­tığım res­im­den hiçbir farkı yok, bu yüz­den key­i­fli bir aktivit­e­den baş­ka bir şey değil ben­im için. Sezon­da zamanımın çoğun­luğu setlerde geçtiği için büyük vak­it ayıra­may­a­cağım­dan, iddi­alı olduğu­mu söyleye­mem. Rakip­ler­im, çok yetenek­li olmalarının yanın­da çok tatlı insan­lar. Çok güzel insan­lar tanıyıp, güzel arkadaşlık­lar edindim. Kimse bir­birine rakip olarak bak­mıy­or, pay­laşım­cılar ve güzel işleri beğendik­lerinde rak­ib­ine dile getire­bile­cek kadar güzel yürek­li insan­lar var araların­da.